انواع سنگ ساختمانی و کاربرد آنها

شناخت انواع سنگ ساختمانی و کاربرد آنها چه مزیتی دارد؟ در دنیای امروز، انتخاب مصالح ساختمانی مناسب یکی از مهم‌ترین مراحل در هر پروژه عمرانی به شمار می‌آید. سنگ‌های ساختمانی به عنوان یکی از پرکاربردترین و زیباترین گزینه‌ها در این زمینه، نقش بسزایی در طراحی و ساخت بناها ایفا می‌کنند. در این مقاله، به بررسی انواع سنگ‌های ساختمانی و کاربردهای آن‌ها خواهیم پرداخت. همچنین، شرکت سنگ سازان اکسیژن به عنوان یکی از پیشگامان در ارائه انواع سنگ‌های باکیفیت، به شما کمک می‌کند تا بهترین انتخاب را برای پروژه‌های خود داشته باشید. با ما همراه باشید تا با ویژگی‌ها و مزایای هر نوع سنگ آشنا شوید و تصمیمی آگاهانه بگیرید.

ویژگی­ های یک سنگ ساختمانی خوب

به طور کلی یک سنگ ساختمانی خوب بسته به شرایط استفاده (سنگ نما بیرونی و داخلی، سنگ کف، محیط های پرتردد و ...) بایستی دارای یک سری از استانداردها در ویژگی ­های فیزیکی، ظاهری و تست­های مکانیکی باشد. با این وجود، در حالت کلی ویژگی‌هایی که یک سنگ ساختمانی خوب باید داشته باشد به شرح زیر است:

1. مقاومت بالا: سنگ باید در برابر فشار و بارهای مکانیکی مقاوم باشد تا بتواند در برابر فشارها و صدمات احتمالی به خوبی عمل کند.
2. دوام و پایداری: سنگ باید در برابر عوامل جوی و محیطی مانند رطوبت، حرارت و تغییرات دما مقاوم باشد.
3. زیبایی ظاهری: سنگ‌های ساختمانی باید از نظر ظاهری جذاب باشند و بتوانند به زیبایی ساختمان کمک کنند.
4. قابلیت برش و شکل‌پذیری: سنگ باید به راحتی قابل برش و شکل‌پذیری باشد تا بتوان آن را به اشکال مختلف درآورد.
5. وزن مناسب: سنگ باید وزن مناسبی داشته باشد تا حمل و نقل و نصب آن آسان باشد.
6. قیمت مناسب: هزینه سنگ نیز باید معقول باشد تا در پروژه‌های ساختمانی به صرفه باشد.

این ویژگی‌ها به انتخاب سنگ مناسب برای پروژه‌های ساختمانی کمک می‌کند.

 

انواع فرآوری سنگ ­های ساختمانی

پس از استخراج سنگ­ها به شکل کوپ از معدن سنگ، بایستی مراحلی طی شود تا سنگ قابل استفاده مصرف کننده نهایی قرار گیرد. به کلیه عملیاتی که سنگ را از حالت کوپ اولیه خارج می­کند و به صورت اسلب و تایل و شکل­های دیگر در می­آورد، فرآوری سنگ ساختمانی گفته می­شود. این عملیات شامل برش سنگ، افزایش مقاومت سنگ (توری و اپوکسی)، پیش ساب، ساب و لبه زنی می­باشد. در ادامه سنگ‌ها را بسته به موارد مصرفی آنها با روش‌های مختلفی فرآوری (پرداخت) می‌کنند که هر کدام از این موارد ویژگی ظاهری و فیزیکی متفاوت نیز به سنگ می دهد. در ادامه به معرفی مهمترین انواع فرآوری سنگ می‌پردازیم:

• پولیش (Polished):

یکی از متداول‌ترین فرآوری‌های که بر روی سنگ صورت می‌گیرد پولیش است.  این روشی است که در آن سنگ‌هایی که سطح ناصاف و خشنی دارند با استفاده از ماشین‌‌آلات، تبدیل به سنگ‌های بسیار صیقلی و جذاب می‌شوند. در این روش پس از اینکه سنگ بریده می‌شود وارد دستگاه‌های ساب مختلفی می‌شود. دستگاه ساب باعث  می‌شود که سنگ صیقلی و زیباتر به نظر برسد.

• چرمی کردن (Leather):

در روش چرمی کردن (آنتیک کاری) بجای استفاده از لقمه‌های معمولی مخصوص سایش سطح صیقل در دستگاه‌های ساب، از لقمه‌های مخصوص ساب چرمی استفاده می‌شود، که روی نقاط ضعیف سنگ تاثیر بیشتری می‌گذارد و بنابراین آن قسمت‌ها ساب بیشتری می‌خورند و باعث ایجاد پستی بلندی‌هایی در سنگ می شود. در نوعی دیگر از آنتیک کاری، سنگ درون محفظه ای که دارای ساچمه های فلزی است قرار می‌گیرد که بسته به جنس سنگ و میزان آنتیک کاری محفظه حول محوری می چرخد و با غلطیدن ساچمه‌های روی سنگ عمل آنتیک کاری صورت می گیرد.

• هوند (Hond):

سطح سنگ در این روش عملا ساب اولیه خورده و دارای ساب نهایی نمی‌باشد و به طور کامل پولیش نمی‌خورد. همچنین این سطوح مات بوده و براق نیستند. در نواحی که رفت و آمد زیادی وجود دارد، کفپوش‌ها اغلب تراشیده می‌شوند و اصولا از این نوع فرآوری استفاده می‌کنند تا عملا از لیزخوردن افراد جلوگیری شود.

• فلیم (Flame):

روش فلیم یا حرارتی روشی از  فرآوری سنگ است که با قرار دادن مستقیم سطح سنگ در معرض شعله با دمای بالا به دست می‌آید. در این روش همانطور که از نام آن مشخص است، با  استفاده از شعله‌های مشعل داغ و حرکت دادن آن بر روی سطح سنگ باعث می‌شود که رویه سنگ منبسط شده و به حالت پوسته پوسته در آید و سطح سنگ شبیه سنگ‌های زبر و خشن می‌شود و همچنین سطح سنگ را نیمه زبر می‌کند. با استفاده از این روش فرآوری (ساب)، سنگ حاصل شده خشن، بدون لغزش و به طور کلی رنگ آن محو شده است، در نتیجه عیوب و تغییرات آن را پنهان می‌کند. پروسه فلیم به خوبی روی سنگ‌های گرانیت قابل اجرا است.

• تیشه‌ای کردن ( Bush-Hammered):

در این روش با استفاده از یک دستگاه  و یا به صورتی دستی ضرباتی را به سنگ وارد می‌کنند که این امر باعث ایجاد حفره‌هایی روی سنگ می‌شود و سنگ را به حالت شیاردار در می‌آورد. امروزه این کار برای ایجاد سطح ناصاف روی سنگ بسیار رایج می‌باشد و می‌تواند روی گرانیت، تراورتن و مرمریت و چینی انجام شود.

بهترین سنگ ساختمانی کدام است؟

برای رسیدن به اینکه کدام یک از سنگ­های ساختمانی صفت بهترین سنگ را به خود اختصاص می­دهند بایستی در ابتدا با ویژگی­های فیزیکی و شیمیایی، مکانیکی و ظاهری انواع سنگ آشنا شد و سپس به نوع مصرف آن سنگ و مکان مورد استفاده دقت کرد. بنابراین در ادامه به اهم ویژگی­ های یک سنگ خوب برای نما و کف پرداخته می­شود:

ویژگی های بهترین سنگ نما

به طور کلی، اغلب دو نوع از سنگ های طبیعی شامل سنگ های رسوبی (با پایه آهکی) و سنگ های آذرین (گروه گرانیت ها) برای نمای ساختمان استفاده می شوند. سنگ‌های آهکی معمولاً به دلیل وجود رگه‌هایی که در آن‌ها دیده می‌شود، طرفداران خاص خود را دارد و سنگ‌های گرانیتی که اغلب در ساختمان های مدرن به کار می رفت، امروزه به دلیل وزن بالا، جذب آب پایین و عدم چسبندگی با بدنه ساختمان دیگر در نمای بیرونی ساختمان از آنها استفاده نمی شود. نمای بیرونی ساختمان به دلیل قرار گرفتن در معرض شرایط جوی (باران، یخبندان، آفتاب و آلاینده‌ها) از اهمیت خاصی برخوردار است.

بهترین سنگ نما باید ویژگی‌های خاصی داشته باشد تا بتواند در برابر این عوامل دوام بیاورد. بهترین سنگ نما دارای ویژگی‌های منحصربه‌فردی مانند دوام، زیبایی طبیعی و عملکرد حرارتی است. در برابر هوا، خوردگی و ضربه مقاومت می‌کند و آن را به گزینه‌ای مقرون‌به‌صرفه (با توجه به کارایی آن) و محبوب برای نمای هر نوع ساختمان تبدیل می‌کند. زیبایی طبیعی سنگ در نمای ساختمان جذابیت بصری بنا را افزایش می‌دهد، در حالی‌که عملکرد حرارتی عالی آن هم دمای داخلی را تنظیم می‌کند و مصرف انرژی مورد نیاز برای گرمایش و سرمایش را کاهش می‌دهد.

بهترین سنگ نما بایستی فاقد کانی‌های مضر باشد چرا که این کانی ها در معرض آب و هوا واکنش داده و در نتیجه فرسودگی زودرس را به وجود می‌آورند. وجود ناخالصی به صورت مجتمع در یک نقطه و یا یک امتداد، نقطه ضعف بوده و می‌تواند باعث تخریب سنگ شود. در نهایت، برای انتخاب بهترین سنگ نما بایستی به میزان چسبندگی آن با ملات و احتمال سقوط آن در شرایط مختلف جوی و زلزله احتمالی دقت کرد. از اینرو با درنظر گرفتن خصوصیات هر سنگ، سنگ­های تراورتن و در درجه بعدی سنگ کریستال از سنگ­های مناسب جهت استفاده در نمای پروژه­های ساختمانی هستند.

ویژگی های بهترین سنگ کف

برای بررسی این مسئله، به ویژگی­ های سنگ کف به ترتیب در فضاهای داخلی و فضای بیرونی پرداخته می­شود. سنگ کف فضای داخلی را می توان به سه بخش تقسیم کرد:

1. سنگ کف فضای داخلی مثل پذیرایی، اتاق خواب و... : برای این فضا می توان از انواع سنگ ها استفاده کرد، اما به طور معمول سنگ های مرمریت بیشتر استفاده می شود و در فضاهای لوکس سنگ مرمر نیز جزو گزینه های مناسب است. در این بخش از ساختمان از سنگ های اسلب بوک مچ و فورمچ نیز نباید غافل شد زیرا جلوه بسیار زیبا و بدیعی به فضای داخلی می‌بخشد.
2. سنگ کف فضاهای اشتراکی مانند پارکینگ سرپوشیده، لابی، راهرو ها و راه پله، سنگ کف آسانسور: در مشاعات ساختمان به دلیل تردد بیشتر نسبت به داخل خانه و احتمال سایش و آسیب بیشتر، سنگ مورد استفاده باید مقاومت بیشتری در برابر سایش و خوردگی داشته باشد. مثلا برای کف پارکینگ گرانیت بهتر است و برای راهرو ها و لابی می توان از چینی ها، مرمریت ها و گرانیت ها استفاده کرد. برای کف آسانسور هم که تردد در آن بیشتر است باید از سنگ های مقاومی مثل گرانیت، چینی و حتی مرمریت هایی که ویژگی های فنی مناسبی دارند استفاده کرد.
3. سنگ کف فضاهای مرطوب مثل سرویس های بهداشتی، حمام و آشپزخانه : آنچه که در این فضاها اهمیت ویژه ای دارد ضدآب بودن سنگ مورد استفاده و سهولت در تمیزی و نگهدای آنهاست.

 برای کف فضای بیرونی ساختمان ( محوطه، حیاط، پیاده رو ها و …) باید سنگهایی انتخاب شوند که در برابر شرایط محیطیِ متفاوت مثل سرما، گرما، تابش نور خورشید، رطوبت و بارندگی، باران های اسیدی و... مقاوم و پایدار بوده و در گذر زمان دچار فرسودگی، شکستگی و تغییر حالت نشوند.

بنابراین به طور کلی سنگ های کف فضای بیرونی به دلیل شرایط سختی که خواهند داشت باید ویژگی های زیر را داشته باشند:

• ضخامت سنگ کف فضای بیرونی نباید از 2 سانتیمتر کمتر باشد: هر چه سنگ ضخیم تر باشد ظرفیت فشاری آن بیشتر و احتمال آسیب و شکست آن کمتر است.
• سطح سنگ کف فضای بیرونی باید ضدلغزش باشد: اگر از پرداخت صیقلی برای سنگ کف خارجی استفاده کنیم در هنگام برف و باران و یا ریزش آب سطح لغزنده و خطرناک خواهد شد بنابراین سطح سنگ کف بیرونی را باید با پرداخت های غیرصیقلی (فلیم، شیاردار، مضرس و ...) اجرا نمود.
• سنگ باید به زیبایی فضای بیرونی بیافزاید: با رعایت تمام موارد فنی و فیزیکی که اشاره شد باید سنگ کف انتخاب شده باید زیبایی خود را به خوبی نشان دهد و در واقع چشم نواز باشد.
• قیمت مناسب سنگ کف: از آنجایی که متراژ سنگ کف فضای بیرونی معمولا زیاد است، قیمت آن در هزینه کلی بسیار تاثیرگذار خواهد بود.
• گرانیت ها و بازالت ها با پرداخت غیرصیقلی از جمله سنگ های مقاومی هستند که می توان با خیال راحت برای کف فضای بیرونی ساختمان‌های اداری، مسکونی و... استفاده کرد. البته برخی از تراورتن ها و مرمریت‌ها را نیز می توان برای این منظور به کار برد اما بستگی به میزان تردد و فشارهای وارده به کف و همچنین مشخصات فنی این سنگ ها دارد.
• برای کف پارک ها، پیاده روهای پرتردد، ویلا و باغ ها نوع سنگهای مورد استفاده کمی متفاوت تر است؛ برای این منظور می توان از سنگهای مالون، قلوه سنگ رودخانه ای و سنگ کوبیک استفاده کرد.

سخن پایانی

در این مقاله با مراحل مختلف فرآوری سنگ­های ساختمانی، ویژگی­های یک سنگ ساختمانی خوب و بهترین سنگ ساختمانی آشنا شدیم. سنگ در کارخانه به روش‌های متفاوتی فرآوری می‌شود که در نتیجه آن، ظاهر و بافت سنگ تغییر می‌کند. فرآوری با در نظر گرفتن نوع سنگ، میزان ساب‌پذیری، سختی سنگ و البته کاربرد سنگ انتخاب می‌شود. برای انتخاب بهترین سنگ نما و کف باید معیارهای متلفی را در نظر گرفت و باتوجه به توضیحات ارائه شده در این مقاله تصمیم گرفت. خریداران محترم سنگ­های ساختمانی می‌توانید انواع سنگ مرغوب و با قیمت مناسب برای نما و کف را از مراکز معتبر و بی واسطه مانند شرکت سنگ سازان اکسیژن تهیه فرمایید.